Je kunt maar beter je .... eh, mond houden!

Leer van onze gastblogger en Integriteitsexpert Paul Heijnis hoe belangrijk veiligheid en integriteit is in jouw project team en wat je kunt doen om het te vergroten!

Zelf heb ik in de 40 jaar dat ik voor de Belastingdienst en Douane werk, een groot aantal leidinggevenden meegemaakt.

Essentieel voor een zinvol gesprek was een veilig klimaat in het betrokken team, waarbij zaken konden worden ingebracht zonder dat je door collega’s of leidinggevende werd afgeschoten of belachelijk werd gemaakt. Door schade en schande heb ik geleerd dat veiligheid een kostbaar iets is dat in ieder team begint bij de kwaliteit van de leidinggevende.

Integriteit

Met veel plezier voldoe ik aan de vraag van Marja van Project Leadership Academy om een blog te verzorgen over leiderschap en integriteit.

Een boeiend onderwerp waarvoor mijn belangstelling is gegroeid vanuit het werk als leidinggevende bij de douane op Schiphol, als voorzitter van de C.O.R. en nu als Compliance Officer en Landelijk Vertrouwenspersoon.
In die laatste twee rollen voer ik veel gesprekken met medewerkers en leidinggevenden over integriteit.

Tweedeling

Ik heb ervaren dat er een tweedeling te maken is onder leidinggevende wanneer integriteitdilemma’s speelden.
De ene groep leidinggevenden geeft zelf de antwoorden bij integriteitdilemma’s, de andere groep stelt de juiste vragen. Juist bij de vragenstellers heb ik gezien dat de discussie in het team veel opener en gepassioneerd werd gevoerd. Daarnaast werden de uiteindelijke afspraken en conclusies breed gedragen.

Wat is jouw smoes?

Als ik terugkijk op mijn eigen staat van dienst als leidinggevende, met successen en mislukkingen, dan zie ik dat, wanneer zaken niet lukten, dit te maken had met het niet kunnen creëren van een veilig klimaat.
Daar waren soms oorzaken voor. Snel doelstellingen moeten realiseren, mijn eigen ego  of grote druk vanuit de politiek.
Maar als ik eerlijk ben, zijn dat smoezen. Mijn grootste  mislukkingen kwamen voort uit angst.
Angst om zelf niet dàt te kunnen leveren, waarvan ik dacht dat het geleverd moest worden.
Angst om door de mand te vallen. En angst is, zoals we allen weten, een slechte raadgever.

Je bent niet de enige….

Toen ik als voorzitter van de Concern Ondernemingsraad in 2003 deel ging uitmaken van de Groepsraad,
het hoogste managementgremium van de Belastingdienst, was ik er van overtuigd dat ik in een gezelschap terecht kwam waar autonomiteit, vreesloosheid en empirisch denken gewoon was.
Al snel kwam ik met beide benen terug op de grond. Ook daar trof ik bij een aantal deelnemers dezelfde belemmeringen aan. De vrees om door de mand te vallen, het gevoel het verkeerde te zeggen, angst om ook je nek uit te steken, terwijl je weet dat wat je zeggen wilt, ook gezegd zou moeten worden.
Menselijke eigenschappen die je dus op elk niveau en bij iedereen kunt aantreffen.

Wat kun jij doen?

Ik pleit niet voor Don Quichotte-gedrag. Maar wel voor moed en vreesloosheid als basishouding voor jullie als leidinggevenden binnen een project of een organisatie. We staan met elkaar voor veel uitdagingen.

Om die aan te kunnen zijn die twee eigenschappen onontbeerlijk. Alleen dan kun je in moeilijke situaties het verschil maken.

Wees geen volger maar leider en stel de juiste vragen. Want leiders hebben we nodig op dit moment!

Paul Heijnis.

Paul Heijnis is Vertrouwenspersoon en Compliance Officer.

Hiervoor was hij hoofd van Douane Cargo en Douane Passagiers op Schiphol en voorzitter van de Concernondernemingsraad

Wees niet bang voor de Ander
De Ander is vaak net zo bang als jij bent…

(Harry Mulisch in het poëziealbum van zijn dochter)